ลมและกระแสลมเป็นของคู่กันกับรถยนต์ซึ่งบางครั้งก็มีประโยชน์ต่อกัน บางครั้งก็มีโทษ หรือเป็นอุปสรรคต่อกัน วิศวกรยานยนต์พยายามอย่างยิ่งที่จะหาทางนำเอาประโยชน์จากลมมาใช้งาน ทั้งในด้านของการระบายความร้อนที่เกิดจากการทำงานของเครื่องยนต์และในเรื่องของการทรงตัวขณะที่รถยนต์วิ่งเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูง

อุปกรณ์ประจำรถยนต์ที่เกิดขึ้นจากการมีกระแสลมเข้ามาเกี่ยวข้อง และเรารู้จักกันมากที่สุดคือแผงดักลมหรือสปอยเลอร์ ซึ่งมีการติดตั้งกันอยู่รอบคันรถ เช่น แผงดักลมที่ด้านหน้าด้านล่างของกันชน มีหน้าที่ดักทิศทางการไหลของกระแสลมไม่ให้เข้าไปหมุนวนอยู่ใต้ท้องรถ เพราะเชื่อกันว่าหากมีกระแสลมไหลเข้าหมุนวนอยู่ใต้ท้องรถขณะที่รถยนต์วิ่งด้วยความเร็วสูงๆ ลมที่หมุนวนนั้นจะหนุนดันตัวรถให้ลอยขึ้นจนมีจุดสัมผัสกับพื้นถนนน้อยลง หรือที่เรียกกันว่าหนุนให้รถลอยจนไม่เกาะถนนนั่นเอง

เช่นเดียวกันกับแผงดักลมที่ด้านข้างตัวรถ หรือที่ติดอยู่บริเวณใต้ขอบประตูรถจากด้านหลังของล้อหน้า ยาวไปจนจรดบริเวณด้านหน้าของล้อหลังทั้งซ้ายและขวา ทำหน้าที่ป้องกันกระแสลมเข้าไปหมุนวนที่ใต้ท้องรถเหมือนกัน ในขณะที่แผงดักลมซึ่งมีการพบเห็นมากที่สุดคือตัวที่ติดตั้งบนฝากระโปรงท้ายรถ เป็นแผงดักลมซึ่งทำหน้าที่ป้องกันลมหมุนวนอยู่ด้านท้ายรถ

ส่วนแผงดักลมหรือสปอยเลอร์ที่ติดตั้งเอาไว้บริเวณส่วนบนด้านหน้าสุดของฝากระโปรงหน้านั้น ส่วนใหญ่เจ้าของรถต้องการให้เกิดการหักเหของกระแสลมที่เข้ามาปะทะขณะรถวิ่ง เพื่อให้กระแสลมเบี่ยงเบนพัดขึ้นด้านบนเลยผ่านกระจกบังลมหน้าขึ้นไป มีประโยชน์มากสำหรับผู้ที่ต้องขับรถในเวลากลางคืนบ่อยๆ เพราะจะทำให้ตัวแมลงเล็กๆ ที่ปลิวมากับกระแสลม ไม่มาบี้ติดตายอยู่กับกระจกบังลมหน้าจนทำให้ทัศนะวิสัยในการขับรถยามค่ำคืนเสียไป วิศวกรยานยนต์พยายามหาทางลดกระแสลมที่เกิดขึ้นทั้งหมดที่กล่าวมา ด้วยการออกแบบรูปทรงของตัวรถให้มีบางส่วน ทำหน้าที่คล้ายกับแผงดักลมหรือสปอยเลอร์กลายๆ แต่ทั้งนี้ต้องไม่ให้รูปทรงของตัวรถต้องสูญเสียความสวยงามไปด้วย

ส่วนกระแสลมที่ไหลเข้าไปพัดระบายความร้อนในห้องเครื่องยนต์นั้น วิศวกรยานยนต์นอกจากจะต้องหาทางให้มีช่องทางการไหลเข้าของลมได้ง่ายและมากแล้ว ยังต้องหาช่องทางที่จะให้กระแสลมที่มีความร้อนของเครื่องยนต์ติดออกมาด้วย ไหลออกไปในทิศทางที่ถูกต้องอย่างรวดเร็วด้วย เพราะหากลมที่มีความร้อนปะปนอยู่ไหลไปปะทะกับผนังห้องโดยสาร ก็จะทำให้เครื่องปรับอากาศต้องทำงานหนักขึ้น หรือหากไหลออกในทิศทางที่ลมซึ่งมีความร้อนสะสมไหลไปในตำแหน่งที่ตรงกันกับยางล้อ ยางก็จะมีความร้อนสูงเกิดขึ้นทำให้อาจจะเกิดการระเบิดขึ้นได้เช่นกัน

ปัญหาของลมอีกประการหนึ่งที่คนใช้รถพบกันบ่อยมาก คือเรื่องของเสียงลมที่พัดเข้ามาปะทะกับตัวรถหรือห้องโดยสาร ปัญหานี้ในอดีตเกิดขึ้นมากกับรถยนต์ที่มีการติดตั้งอุปกรณ์เสริมบริเวณขอบด้านบนของประตู อุปกรณ์ดังกล่าวเป็นแผ่นพลาสติกชิ้นเล็กๆ ที่ติดตั้งไว้เพื่อหวังผลให้มีการระบายอากาศได้ดีขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคนที่ชอบสูบบุหรี่ขณะขับรถและเรียกกันว่า”กันสาด” แต่มีข้อเสียคือทำให้เกิดเสียงกระแสลมพัดเข้ามาไหลวนจนเกิดเสียงอื้ออึงเป็นประจำ ปัจจุบันนี้จึงมีความนิยมติดตั้งกันน้อยลง

ข้อดีและข้อเสียของการติดตั้งแผงดักลมหรือสปอยเลอร์เพิ่มเติมเข้าไปที่ตัวรถหลังจากออกมาจากโรงงานผลิตรถยนต์นั้น ผมได้เคยเขียนเอาไว้หลายครั้งแล้ว คราวนี้จึงขอไม่เขียนถึงผลดีและเสียอีก แต่อยากจะแนะนำซ้ำว่าหากตัดสินใจติดตั้งแผงดักลมเพิ่มเข้าไป ต้องเข้าใจว่าผลที่ได้ด้านการทรงตัวของรถยนต์ขณะเคลื่อนที่จะมีเกิดขึ้นน้อยมาก ส่วนใหญ่ได้ผลเพียงแค่ความสวยงามเท่านั้น

ดังนั้นพึงระวังความเสียหายของแผงดักลมเอาไว้ด้วย โดยเฉพาะแผงดักลมหน้าที่ติดตั้งด้านล่างของกันชนหน้า ส่วนใหญ่จะติดตั้งจนชายขอบล่างของแผงดักลมมีระยะห่างจากพื้นถนนน้อยมาก เมื่อต้องขับรถขึ้นเนินลูกระนาดหรือขับขึ้นสะพานที่มีความลาดชันมาก แผงดักลมก็จะครูดกับพื้นถนนจนเกิดความเสียหายหรือฉีกขาด หรือหากผู้ขับขี่ชะลอความเร็วของรถลงอย่างรวดเร็วเมื่อถึงคอสะพาน ก็ต้องระมัดระวังไม่ให้เกิดอุบัติเหตุจากการที่รถซึ่งขับตามหลังมาจะชนท้ายเอาไว้ด้วย

ปัญหาของลมที่เกิดขึ้นกับตัวรถอีกประการหนึ่งก็คือ เจ้าของรถมักจะคิดว่ามีลมไหลเข้ามาในห้องโดยสารของรถที่ตนเองขับอยู่ เพราะได้ยินเสียงหวีดหวิวเกิดขึ้นขณะที่รถวิ่งอยู่บนถนน ซึ่งความเข้าใจดังกล่าวเป็นความเข้าใจผิด เพราะเสียงดังกล่าวไม่ใช่เป็นการไหลของกระแสลมเข้าไปในห้องโดยสาร ด้วยว่าหากกระแสลมไหลเข้ามาในห้องโดยสารได้ ความเย็นจากเครื่องปรับอากาศภายในห้องโดยสารต้องลดน้อยลงด้วย

เพราะหากมีช่องว่างแม้เพียงเล็กน้อยให้อากาศหรือลมภายนอกไหลเข้ามาได้ อากาศภายนอกห้องโดยสารที่มีอุณหภูมิสูงกว่าก็จะทำให้ความเย็นในห้องโดยสารลดลง หรืออีกทางหนึ่งก็คือเมื่อมีช่องว่างให้อากาศภายนอกเข้ามาได้ อากาศเย็นภายในก็ย่อมอาศัยช่องว่างเดียวกันนั้นไหลออกไปได้ด้วยเช่นกัน ดังนั้นหากความเย็นหรืออุณหภูมิในห้องโดยสารเป็นปรกติ ปัญหาเสียงลมที่เกิดขึ้นดังกล่าวย่อมต้องไม่ใช่เป็นเพราะมีลมไหลเข้าห้องโดยสารแน่นอนครับ